Zastosowania systemów KNX/EIB

Zastosowania systemu KNX/EIB ogranicza jedynie (oprócz kosztów oczywiście) wyobraźnia użytkownika. Poniżej wymieniono główne zastosowania

Sterowanie oświetleniem
Oświetlenie jest jednym z najważniejszych elementów w domu. Obecnie większość czasu spędzamy w domu w godzinach wieczornych. Zatem oświetlenie odpowiednie do nastroju i okazji jest bardzo ważnym źródłem satysfakcji w naszym domu. Jeśli istnieje wiele wejść do pomieszczenia i/lub wiele przełączanych źródeł światła, tradycyjna instalacja staje się bardzo skomplikowana.

W przypadku sterowania inteligentnego nie sprawia ona żadnego problemu. Możemy popuścić wodze fantazji i stworzyć w domu niepowtarzalną atmosferę. Możemy tworzyć ciągi rozkazów (kilka zdarzeń występujących po sobie), które nastąpią po wywołaniu jednego polecenia. Np. można zaprogramować kilka scen (nastrojów) w salonie. Scena oświetleniowa to kilka lamp włączonych równocześnie, każda z indywidualną mocą. Teraz można jednym przyciskiem zmienić „nastrój” z np. romantycznego na ogólny. W jednej chwili zapalamy wtedy kilka lamp, a gasimy inne. Wszystko po naciśnięciu jednego przycisku. W skład każdej sceny mogą wchodzić także rolety, ogrzewanie i inne urządzenia, co znacznie zwiększa możliwości.

Regulacja temperatury
Umieszczone w poszczególnych pomieszczeniach regulatory temperatury mierzą temperaturę aktualna i porównują z zadana dla danego pomieszczenia. Ma podstawie pomiarów regulują zaworami dopływ czynnika grzewczego do grzejników jak również zmieniają przewietrzanie pomieszczenia. Jeśli w domu znajdują się duże odbiorniki ciepła takie jak basen energia elektryczna doprowadzana jest do niego wyłącznie w drugiej taryfie energetycznej. Między kolejnymi okresami podgrzewania woda nie ostygnie gdyż woda w basenie ma duża bezwładność cieplną (magazynuje energię).

Bezpieczeństwo domu
Czujki ruchu
By ograniczyć zużycie energii elektrycznej pomieszczenia komunikacyjne (klatki schodowe, hol, korytarze) wyposaża się w czujki ruchu aktywowane centralnym czujnikiem zmierzchowym. Również w tym samym celu w godzinach nocnych natężenie oświetlenia w tych pomieszczeniach obniżane jest od połowy normalnej wartości. Ponadto zredukowane oświetlenie nie razi mieszkańców ostrym światłem. W pomieszczeniach pozbawionych światła dziennego (toalety, piwnice) czujki działają przez całą dobę.
Czujnik zalania
We wszystkich pomieszczeniach gdzie występuje pobór wody (kotłownia, pralnia, łazienki) zainstalowane są czujniki zalania. Ich sygnał powoduje zamkniecie odpowiedniego zaworu wodnego.
Czujnik tlenku węgla
Monitorowany jest poziom stężenia dwutlenku węgla w garażu. Po osiągnięciu określonej wartości czujnik uruchamia wentylatory przewietrzania garażu. Wyłącza je natychmiast po osiągnięciu nastawionej wartości bezpiecznej.
Czujniki dymu
W momencie wybuchu pożaru system w zależności od aktualnej sytuacji dostosowuje wentylację budynku tak by ogień nie był podsycany a budynek zadymiany.
Stacja pogodowa
Czujnik deszczu – powoduje zamkniecie okien połaciowych przez co unika się zalania domu. Równocześnie ten sam sygnał blokuje działanie automatycznego systemu nawadniającego ogród. Gdy deszcz przechodzi w ulewę czujnik przesyła rozkaz podniesienia żaluzji zewnętrznych.
Czujnik wiatru – powoduje zwinięcie zewnętrznych żaluzji w wypadku gdy wiatr osiąga określona szybkość
Czujnik natężenia oświetlenia – opcjonalnie powoduje odpowiednie ustawienie żaluzji i markiz. W sposób ciągły może być określane położenie słońca i w zależności od niego ustawiane lamele żaluzji w celu uzyskania optymalnego nasłonecznienia wnętrza domu
Bezpieczeństwo mieszkańców
W wypadku naruszenia strefy chronionej (sygnału wysłanego do instalacji KNX/EIB z systemu alarmowego) system KNX/EIB może wykonywać automatycznie np. poniższe czynności:
a.Zgaszenie wszystkich świateł wewnętrznych, zapalenie wszystkich świateł zewnętrznych i ustawienie lameli żaluzji zewnętrznych w poziomie
b.Uruchomienie magnetowidu rejestracyjnego z normalna szybkością. W stanie uśpienia magnetowid pracuje z szybkością jednej klatki na sekundę.
c.Blokada zamków w określonych drzwiach
Symulacja obecności
Aktywna symulacja obecności domowników np. podczas urlopu. Gdy domownicy wypoczywają z dala od domu – jest on atrakcyjnym obiektem dla złodzieja. Funkcja symulacji obecności znacząco wpływa na zmniejszenie ryzyka niemiłej niespodzianki po powrocie z urlopu. Odpowiedni moduł „nagrywa” działania domowników w okresie poprzedzającym urlop, a następnie „odtwarza” je. Efekt jest bardzo przekonujący, gdyż oddaje rzeczywiste działania, które są różne każdego dnia. Można wybrać, które elementy mają brać udział w symulacji, tak aby nie zużywać niepotrzebnej energii np. na włączanie ekspresu do kawy, czy pralki.
Powiadamianie
System KNX/EIB może powiadamiać właściciela o zaistniałych sytuacjach awaryjnych. Na drodze telefonicznej bądź nawet poprzez Internet. Tymi samymi kanałami właściciel może się dowiedzieć o aktualnej sytuacji w domu (temperatura, bezpieczeństwo itp.). Może oczywiście ingerować w nastawy poszczególnych urządzeń. Może np. zdalnie załączyć ogrzewanie by wrócić do ciepłego już domu.

Dodatkową zaletą wpływającą na bezpieczeństwo użytkowania jest fakt, iż wyłączniki pracują w obwodach niskoprądowych 24V lub wykorzystują fale radiowe/podczerwone. Skutkuje to również ograniczeniem promieniowania elektromagnetycznego – prąd kierowany jest bezpośrednio do lamp i gniazdek.

Komfort przy opuszczaniu budunku
Po przekręceniu klucza w drzwiach wejściowych samoczynnie opuszczają się rolety zewnętrzne, zasłony wewnętrzne podnoszą się (nie kurzą się w czasie dłuższej nieobecności mieszkańców), ogrzewanie i przewietrzanie domu zaczyna pracować z minimalną konieczna wydajnością. Nie zgaszone światła zostają wyłączone. Gniazda elektryczne zostają odłączone od napięcia. Zostaje uruchomiony program symulacji obecności mieszkańców.

Kontrola dostępu
Podstawową instalację można łatwo rozszerzać o funkcje związane z kontrolą dostępu i rejestracją czasu pracy (w przypadku pomieszczeń biurowych). Do wyboru mamy wiele takich urządzeń: automatyczne zamki drzwiowe, czytniki kart magnetycznych, kart bezdotykowych, klawiatury do wprowadzania kodu, wreszcie specjalne oprogramowanie do zarządzania systemem. W przypadku zgubienia klucza (karty) można łatwo zabezpieczyć się przed niepowołanym użyciem przez przypadkowego znalazcę. Wystarczy usunąć prawa dostępu dla danego klucza.

mgr inż. Wojciech Wiśniewski
Politechnika Łódzka