Opis ogólny systemu KNX/EIB

KNX/EIB (European Installation Bus) to istniejący od 1990r, opracowany wspólnie przez czołowych producentów europejskich całkowicie nowy system elektroinstalacyjny. Systemem nerwowym budynku jest instalacja KNX/EIB (Europejska Magistrala Instalacyjna), która łączy w sobie wszystkie funkcje zarządzania budynkiem. Służy do załączania, sterowania, sygnalizowania, regulacji i nadzoru urządzeń elektrycznych instalowanych w budownictwie. Zastępuje on klasyczną instalację elektryczną, nie mogącą sprostać stale rosnącym wymaganiom użytkowników.

W systemie KNX/EIB tradycyjne wyłączniki rozwierające lub zwierające obwody zasilające oraz czujniki i inne elementy sterownicze zostały zastąpione wykonanymi w technice cyfrowej urządzeniami wymieniającymi informacje za pośrednictwem jednego, biegnący wokół całego budynku przewodu magistarlnego łączącego wszystkie elementy systemu. Dużą zaletą systemu KNX/EIB jest fakt, iż przez przewód ten płynie bezpieczne napięcie 24V. Napięcie 230V jest doprowadzone tylko i bezpośrednio do odbiorników prądu (lampy, gniazdka elektryczne). Umożliwia to dowolne aranżacje wnętrza i instalacji (np. wyłącznik światła może znajdować się tuż przy kabinie prysznicowej). Połączone wspólna magistralą różne układy pozwalają na tworzenie bardzo wielu kombinacji zależnych od inwencji użytkownika.

Użytkownik w każdej chwili może zmienić funkcje poszczególnych elementów (np. danym wyłącznikiem nie chce już włączać lampy sufitowej, lecz opuszczać rolety) bez żadnych zmian w instalacji elektrycznej! Taka instalacja ma istotne zalety w budynkach użytkowych i domach/mieszkaniach bez wyraźnych podziałów na pomieszczenia (open space). W miejscu klawiszy sterujących można w każdej chwili umieścić wyświetlacz informujący o stanie poszczególnych elementów (np. system alarmowy włączony, rolety zamknięte, temperatura 22 st.), klawiaturę zamka szyfrowego, czujnik ruchu, specjalne oprogramowanie do zarządzania systemem itd.

Obecnie już ponad 100 firm produkcyjnych zrzeszonych w organizacji KNX/EIBA (czuwającej nad przestrzeganiem uzgodnionych parametrów technicznych i koordynującej prace rozwojowe) dostarcza asortyment produktów składających się na szeroko rozumianą ofertę systemu KNX/EIB. Wspólnie rozwijana i promowana, Europejska Magistrala Instalacyjna stała się w krajach Unii standardem, faktycznie dominującym w dziedzinie inteligentnych instalacji elektrycznych. Dla użytkowników tego systemu oznacza to dostępność niezależnego od producenta serwisu, stałe możliwości modernizacji, uniknięcie niebezpieczeństwa wieloletniej eksploatacji dawno wycofanego z produkcji lokalnego systemu automatyki i oczywiście pewność działania popartą setkami zrealizowanych obiektów.

Urządzenia w standardzie KNX/EIB można znaleźć w coraz większej liczbie obiektów o charakterze biurowym, lub handlowym oraz obiektach mieszkalnych. W ostatnich latach wypierają one konwencjonalne rozwiązania stosowane w układach automatyki budynków. Z naszych doświadczeń wynika, że są one lepsze zarówno w aspekcie technicznym, jak i funkcjonalnym oraz ekonomicznym.

Główne zalety systemu:

• duże oszczędności energii związane z eksploatacją budynku,
• odporność na awarie,
• tylko jeden, wspólny przewód sterujący (system jest przejrzysty, oszczędności na okablowaniu, mniejsze ryzyko pożaru, łatwy i tani serwis),
• łatwość realizacji złożonych wymagań stawianych przez użytkownika,
• bardzo duża elastyczność (późniejsza rozbudowa systemu, lub jego rekonfiguracja nie wymagają zmiany okablowania),
• konkurencyjna w stosunku do systemów konwencjonalnych cena (w przypadku bardziej kompleksowych instalacji).W ramach KNX/EIB wyróżniamy urządzenia:
  Sensory (urządzenia sterujące) – wysyłają na magistralę w formie telegramów informacje takie jak: rozkazy załączania i ściemniania, zmierzone wartości wielkości fizycznych (np. natężenie oświetlenia, temperatura, wilgotność).
  Aktory (urządzenia wykonawcze) – odbierają wysłane przez sensory telegramy i realizują zawarte w nich polecenia (np. załączanie, ściemnianie, wyświetlanie).
  Aktory/sensory – podtynkowe elementy łączące funkcje aktorów i sensorów. We wspólnej obudowie zawarty jest port magistralny i urządzenie wykonawcze. Moduł aplikacyjny sensora przekazuje rozkazy dla połączonego z nim bezpośrednio aktora podtynkowego oraz wszystkich innych urządzeń KNX/EIB podłączonych do magistrali.

  Paweł Maruszyński
  ABB Industrial Components